Sıkça Sorulan Sorular

İş ekipmanları ile ilgili; 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca 25 Nisan 2013 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Madde-7) gereği, iş yerinde bulunan iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gereken asgari şartlar belirlemiş ve periyodik kontrollerin mevzuatlarda belirtilen zamanlarda yapılması zorunlu kılınmıştır.

Resmi Gazete Tarihi: 25.04.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28628 İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği EK-III BAKIM, ONARIM VE PERİYODİK KONTROLLER İLE İLGİLİ HUSUSLAR MADDE 2.2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. MADDE 2.1.3. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

Uygulamada yapılan denetimlerde yeterli teknik eleman olarak odaya kayıtlı makina mühendislerini kabul etmektedir. İş ekipmanları muayene edilirken İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde belirtilen standartlar ve temel gereklilikler esas alınır.

Muayene edilen ekipmanların durumu iş yerinde sağlık ve güvenlik tedbirleri yönünden bir rehber olmaktadır İş Ekipmanlarının Kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliğinde belirtilen sürelerle makinenin tavsiye edilen tarihleri ile en geç yılda bir periyodik kontroller yenilenmektedir.

Periyodik kontroller yasa ve yönetmeliklerle ülkemizde yaptırılması zorunlu kılınmış kanuni yükümlülüklerdir. İş kanunu gereği her iş veren iş yerinde çalışanların her şeyden önce can ve mal güvenliğini ve cihazların kullanımlarında güvenliği sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi açısından kontrollerin yapılması gerekmektedir.

Şayet muayene işlemi sonrasında kontrolü yapılan cihaz ile ilgili uygunsuzluklar tespit edilmiş ise, eksikleri mümkün olduğunca sertifikalı malzemeler (manometre, emniyet ventili, halat, kanca vb.) ile değiştirilmeli, eksiklikler hızlıca hem can hem de mal güvenliği açısından giderilmelidir. Eksikliklerin giderilmesi halinde kontrol işlemini için tekrar ek kontrol talebinde bulunulmalı ve tekrar cihazın eksikliklerinin tam anlamıyla tamamlanıp tamamlanmadığı kontrol ettirilmelidir.

İşletme hukuki sorumluluklarını yerine getirmekle yükümlüdür. (işveren, işçi ayrımı olmaksızın) Yaşanabilecek bir iş kazasında müfettişler kaza ile alakalı öncelikle kullanılan cihazın dosyasını (bakım-onarım,periyodik kontrol kayıtlarının bulunduğu) inceleyeceklerdir. Bu incelemede işletme hukuki sorumluluklarını yerine getirip getirmediği detaylı kontrol edilir.

a-Periyodik kontrollerini yaptırmış ve herhangi bir eksik yok ise;
İşletme periyodik kontrollerini düzenli yaptırıyor olabilir ancak bu işlem tek başına yeterli değildir. Kullanıcı eğitimi, düzenli bakım yapılıp yapılmadığı gibi kayıtlar da mutlaka dosyalanmalıdır.

b-Periyodik kontrollerini yaptırmış ve eksik var ise;
İşletme kontrollerini yaptırıyor olabilir, ancak tespit edilen eksikliklerle ilgili herhangi bir çalışma yapmamış durumda ise bu durum sorumluluklarını yerine getirmediğini şeklinde değerlendirme yapılabilir.

İmalinin bitiminden sonra ve monte edilip kullanılmaya başlanmadan önce, veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeleri halinde ise tekrar kullanmaya başlanmadan önce periyodik olarak kontrol yaptırılması gerekmektedir.

Her işletmede büyük olasılıkla sürekli çalışması gereken türden cihazların yedekleri bulunmaktadır. Bu tip durumlarda öncelikle çalışmayan cihazı daha sonra bir iki gün sonra hazırlık yapılabilecek gün durumuna göre diğer cihaz yedeklemeli olarak test edilebilir. Veya işletmelerde genel duruşlar yada bakım günleri olmaktadır, genel duruş veya bakım günlerinde ortak planlama yapılarak muayene hizmeti yapılabilir.

İşletmedeki cihaza dair test esnasında tespit edilebilecek uygunsuzlukların yerinde görülmesi açısından ve muayene hizmetinin gerçek anlamda yapıldığının (hangi aşamalardan geçiyor ve ne gibi kontroller yapılıyor) görülmesi açısından yardımcı personel bulundurmak önemlidir. Bir işletme de kullanılan cihazı kullanıcısından başkası ne gibi sorunları var bilemez. Dolayısıyla yardımcı personel cihazı tanıyan ve muayene işlemi sırasında oluşabilecek riskler de müdahale edebilecek bilgiye sahip olmalıdır.

Periyodik kontrollerde esas; işletmede can ve mal güvenliğini riske atacak durumların tespit edilerek raporlandırılmasıdır. Dolayısı ile bu tip kontroller bağımsız ve tarafsız kişi ve kuruluşlarca yani, kontrol edilen cihazın bakım, onarım, üretici veya mülkiyet ilişkisi olmayan kuruluşlarca kontrol edilmesi önemlidir.

Kısacası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yürütmesinde olan bu yönetmelik hem işçiyi hem de işvereni koruma altına alan bir yönetmeliktir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre bir işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ya da tesisatlar muayene edilir.

Basınçlı Kaplar

Kaldırma Ekipmanları

Tesisatlar

Tezgahlar

olmak üzere 4 ana grupta gerçekleştirilmektedir.